Een opname op een Intensive Care afdeling is noodzakelijk bij ernstige, levensbedreigende ziekten. Door de technische vooruitgang de afgelopen jaren , zijn er steeds meer en betere behandelmogelijkheden en kunnen patiënten herstellen van hun aandoening.
Er is echter ook een keerzijde van dit herstel, namelijk dat patiënten na hun ontslag van de IC, ernstige klachten kunnen overhouden. Het is namelijk ook een periode van heftige gebeurtenissen die gaan over leven en dood en dit heeft een enorme impact op zowel de patiënt als zijn naasten. Patiënten weten zich delen van de opname niet meer te herinneren, worden wakker met een beademingsbuis in hun keel in een omgeving met veel apparatuur en veel geluid. Ze hebben overal infusen en slangen zitten, kunnen niet verbaal communiceren en weten niet wat er allemaal is gebeurd en of ze nog beter worden. Soms zijn patiënten ook delirant en ervaren pijnklachten. De IC-omgeving kan als heel beangstigend worden ervaren en dit heeft zijn weerslag op de psychische gesteldheid van de patiënt, maar ook van de familie.

In 2014 heb ik een onderzoek verricht bij post IC-patiënten op de Intensive Care in het toenmalige Atrium Medisch Centrum in Heerlen: "Het signaleren van problemen 3 maanden na ontslag van de Intensive Care en de noodzaak voor een nazorgprogramma".
Hieruit is gebleken dat het voorkomen van psychische klachten (angst (27,5%), depressie (23%) en PTSS (59,8%), een verlaagde kwaliteit van leven en opgedane beangstigende ervaringen en weinig herinneringen van de IC-opname, de behoefte aan nazorg bepalen bij patiënten die langer dan 2 dagen op de IC verbleven.

De klachten die patiënten en hun naasten overhouden aan de IC-opname, worden vervat in de term: Post Intensive Care Syndroom, kortweg PICS. Dit syndroom bestaat uit psychische, cognitieve en fysieke klachten. Voor naasten heet het PICS-F en omvat vooral psychische klachten, waarbij PTSS het meeste voorkomt.

Psychische klachten bestaan uit depressies, angststoornissen en Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS). Patiënten krijgen hun heftige ervaringen vaak niet goed verwerkt en kunnen moeilijk omgaan met de beperkingen die ze ervaren na hun ontslag uit het ziekenhuis. Naasten zijn vaak totaal overbelast geraakt door de druk die al die tijd op hen heeft gelegen om moeilijke beslissingen te moeten nemen, al die tijd in onzekerheid te hebben gezeten en op en af moeten reizen naar het ziekenhuis.
Cognitieve klachten uiten zich geheugenstoornissen, verminderde informatieverwerkingssnelheid, problemen met plannen en organiseren, slecht tegen teveel prikkels kunnen, niet meer zelfstandig algemeen dagelijkse levensverrichtingen kunnen uitvoeren.
Fysiekeklachten omvat de ICU Aquired weakness ofwel spierzwakte verworven op de IC door het langdurig bedlegerig zijn geweest en te zijn beademd, maar ook door infecties, sommige medicatie en zuurstofgebrek. Gevolgen hiervan zijn dat patiënten moeilijker kunnen mobiliseren, vermoeidheid ervaren, gewrichtsproblemen hebben en soms pijnlijke sensaties in de ledematen ervaren.

Om post IC-patiënten en hun naasten te helpen met de verwerking van alle heftige ervaringen, heb ik een ondersteuningsprogramma ontwikkeld, het zogenaamde vitaliteitsprogramma. Het is gebaseerd op de positieve psychologie en helpt mensen weer in hun kracht te zetten en post traumatische groei door te maken, zodat er weer levenskwaliteit ervaren kan worden. Er is lotgenotencontact zodat ervaringen gedeeld kunnen worden.

De huidige Coronacrisis doet nog een groter beroep op goede nazorg, omdat de verwachting is dat deze categorie patiënten veel klachten zullen overhouden na hun IC opname. Dat komt door de lange opnameduur, het langdurig bedlegerig zijn en de grote hoeveelheden medicatie die patiënten krijgen toegediend. Verder zullen ze chronische beperkingen gaan ervaren zoals conditieverlies en longproblemen. Het leven moet opnieuw worden ingericht en daar is goede hulp bij nodig. Ook familieleden kunnen overbelast raken door de ernst van de ziekte van hun naaste, de zorgen en onzekerheden wat dat met zich meebrengt maar vooral ook het feit dat ze niet op bezoek kunnen komen en alles op afstand moeten aanschouwen. Voor hen is ook hele goede hulp noodzakelijk.

Als u zich herkent in bovenstaand verhaal en vragen hebt gekregen hierover, kunt u mij altijd bellen of mailen.

Lees ook wat het vitaliteitsprogramma inhoudt op deze website.